رحیم منزوی اردبیلی فرزند اسدالله در محله سیدآباد اردبیل به سال ۱۳۱۶ دیده به جهان گشود. پدرش در کنار شغل حلبی سازی و دواتگری در ایام محرم به شبیه خوانی و تعزیه گردانی میپرداخت واین موضوع در رحیم منزوی به مرثیه سرایی تاثیر فراوانی گذاشت.او اولین شعر خود را در سن ۹ سالگی سرود. فضای عاشورایی شهر در سال ۱۳۲۶ به بعد او را به نوحه سرایی سوق داد. در پایان تحصیل وارد ارتش گردید و در مراغه پای درس آیت الله سید جواد مجتهد نشست و دروس اسلامی را فرا گرفت.
نگران آینده ادبیات مرثیه تبریز هستم
گفتگو با نادرسالک، شاعر، مجری و مداح جوان تبریزی
در عین جوانی یکی از شاعران و مداحان مطرح تبریز به شمار می آید. نادر سالک متولد پانزده آبان 1362 از اعضا باسابقه ی انجمن ادبی عابد، چند سالی به عنوان مجری شب های شعر چهارشنبه تبریز فعالیت می کرد. ویژگی منحصر به فرد سالک حفظیات ارزشمندش می باشد. این شاعر جوان و عاشورایی تبریز گنجینه ای از اشعار شعرای پیشین این مرز و بوم را در سینه خود جای داده است.
در سده اخیر یکی از مرثیه پردازان توانای تبریز که درروند نوحه سرایی نقش موثری داشته،مرحوم استاد سیدرضا حسینی متخلّص به «سعدی زمان» میباشد که علیرغم فرط اشتهار،تاکنون در بررسی نقش چشمگیر وی اقدامی صورت نگرفته است.شادروان حسینی سعدی زماندر نشر نوحه ترکی مقام والایی دارد به گونهای که بسیاری از شاعران مرثیه پرداز ومعاصر آذربایجان که اینک دوران کهولت عمر را میگذرانند، تشخّص نوحههای عاشورایی خود را مدیون آن شاعر بزرگ هستند و به اصطلاح دنباله رو سبکی هستند که حسینی سعدی زمان پی افکنده است.
حماسه سرای نامدار آذربایجان در تاریخ 27تیر ماه 1280 در اردبیل قدم به عرصه حیات گذاشت
وی یکی از بزرگترین شاعران عاشورایی معاصراست که علاوه برداشتن سبک خاص به لحاظ نوآوری وایجاد تحول بنیادین در سوگنامه پردازی ومرثیه سرایی ،سرآمد روزگاز وپایه گذار مکتب شعری ویژهای است در سن 13سالگی چشمه شعر در جانش جوشیدن گرفت وبا تخلص احقر سرودن آغازید حاصل 78سال عمر و65سال سابقه سخن پردازی وی 8جلد کتاب است که حاوی صدها قطعه اشعار فارسی وترکی آذری می باشد 1-بساط کربلا 2-اسرار عاشورا 3-پرچم عزا 4-آخرین آثار یحیوی 5-یادگار یحیوی 6-بهارستان
اغلب سروده های وی به زبان ترکی آذری بوده و در سروده های خود از قالب شعری حماسی استفاده نموده است.
بیوگرافی
3۱ شهریور ماه سال ۱۳۵5 در شهرستان خوی از شهرستانهایاذربایجان غربی و در خانواده ای متدین و از سلاله حضرت زهرا (س)پسری به دنیا امد که نامش را( میر محمد) نهادند.
(نام اصلی و شناسنامه ای سید ،میر محمد بوده و در کودکی بیماری می گیره و احتمال مرگش وجود داشته پدرش سید حبیب ذاکری نذر امام جواد میکنه اگه بچه ام خوب شد اسمش را می زارم محمد جواد در ضمن فامیل اصلی سید هم طباطبائی است . ولی قدیم که پدرش خواسته شناسنامه بگیرد چون میر حبیب مداح و ذاکر امام حسین بود.نام خانوادگی را ذاکری انتخاب می کنه. سید از پدر و مادر ی که از سادات بودن متولد شده.از نسل طباطبائی در واقع سیدی دو طرفه محسوب میشود
حاج داود علیزاده در بیست و هشت شهریور ماه 1330 در تهران و در خانواده ای مذهبی و عاشق اهل بیت (ع) به دنیا آمد و قبل از اینکه راهی مدرسه شود نوحه?خوانی و مرثیه سرایی را با ذکر حسین، حسین شروع نمود. همراه با تحصیل به این امر ادامه داد تا اینکه در سال 1354 با مدرک کارشناسی در رشته بهداشت فارغ التحصیل شد.
بی شک نام ایشان برای همه کسانی که با فرهنگ وسنن آذربایجانیها در عزاداری برای سید و سالارشهیدان آشنایی دارند،غریبه نیست. ایشان جزو معدود مرثیه سرایانی هستند که مراسمات سالیانه خویش راسلسله وار تا به اکنون ادامه داده اند. از جمله این برنامه ها می توان به طشت گذاری (اعلان عزا) که همه ساله در مسجد انصار الحسین تهران و در آخرین جمعه ذی الحجه برگزار می شود اشاره نمود. تمامی کاستها و سی دی های موجود از این بلبل خوش الحان دربار حسینی حکایت از ارادت و فروتنی ایشان به ائمه اطهار (ع) را دارند. به عنوان نمونه می توان به مراسمات ایام فاطمیه، طشت گذاری ها، خطبه حضرت زینب (س)، خطبه امام سجاد (ع) و نوحه ی ترکی عربی انَا مَظلوم حُسِین و ... اشاره نمود که ایشان را در زمره چهره های ماندگار مدح و مرثیه آل عبا(علیهما السلام) قرار داده است.
نوحهسرایی در آذربایجان بدین دلیل که این سامان خاستگاه حکومت شیعی در ایران است، از جایگاه ویژه ای در تاریخ مرثیه سرایی ایران برخوردار می باشد. ازاواسط سده دوازدهم هجری که آخوند ملا محمدحسین مراغه ای متخلّص به دخیل، ادبیات نوحه ترکی را به حالتی مدوّن و نظام مند درآورد، کسانی چون سیدعظیم شیروانی، میرزا محمدتقی قمری دربندی، ذلیل تبریزی، دلریش، روفه گر، حقیر خویی و ابوالحسن راجی و... تداوم بخش و سلسله الذهب بزرگان مرثیه سرایی در آذربایجان شدند.
زندگینامه شاعر اهل بیت : مرحوم محمد حسین جنتی مقام متخلص به صحاف
تبریزی
مرحوم صحاف در سال 1290 شمسی در شهر تبریز بدنیا آمد دوران کودکی را در
مکتبخانه های معروف تبریز به آموختن ادبیات کلاسیک پرداخت در محضر حضرات
آیات عظام:شهیدی و خطیبی و استادانی همچون: اسماعیل امیرخیزی حسن امید و
صفوت .
در سن 14سالگی به سرودن شعر پرداخت به طوری که در اندک زمانی استعداد وی
مورد اعجاب عموم قرارگرفت. علاقه زیادی که وی به اهل بیت و امام حسین (ع)داشت
موجب شد واقعه جانسوز کربلا را به اشعار کشید و اولین کتاب خود را با نام:
کوکب المصائب به همت مرحوم نوبهار انتشار داد که بی اندازه مورد توجه و استقبال
عموم قرار گرفت. سپس به نشر کتبی مانند : گلشن شهداء و دهه عاشورا و رهروان
حقیقت با مقدمه مرحوم استاد شهریار پرداخت و در اندک زمانی این کتابها نیز نایاب شد.
مرحوم صحاف عمر پربرکت خود را در راه ترویج اسلام و اهل بیت سپری نمود و در
سال 1362 شمسی به سرای جاوید شتافت.
پیکر مطهر وی با شکوه و جلال از سوی مردم تبریز تشییع و در قبرستان ستارخان منطقه
سرخاب تبریز به خاک سپرده شد. برادرانش مرحوم آقای حاج حسن قمری بنیانگذار کتابخانه
فردوسی و جناب سرهنگ دکتر بزمی جراح نامدار آذربایجان بوده و تنها فرزند ذ کور ایشان
آقای احد صحاف یادگار وی می باشد.